Nog elke dag ben ik blij en tevreden met de studiekeuze die ik tien jaar geleden heb gemaakt. Je hoort veel om je heen dat mensen aan een studie beginnen, maar deze niet afmaken, of zelfs meerdere malen veranderen en opnieuw beginnen met telkens een andere studierichting. Heel logisch ook, want je kan nog zoveel ontwikkelen, groeien en veranderen. Gelukkig is de groei van mij als persoon verweven met mijn professionele groei. Als psycholoog doe je eigenlijk niet anders, want ik ben zelf mijn instrument in therapie. Mijn instrument ‘Lotte’ die nooit uitgeleerd is en continu verder uitgedaagd kan worden.
Naar de psycholoog gaan een taboe
Heb ik last van mijn kies? Dan ga ik naar de tandarts. Rugklachten? Dan maak ik een afspraak bij de fysio. En als die hardnekkige griep maar niet over gaat, dan klop ik aan bij de huisarts. Maar wat doen we met negatieve gedachten? Of als je het gevoel hebt dat je ergens niet uitkomt? Voor al onze lichamelijke klachten zoeken we hulp. Maar als het op onze hersenen aankomt, waar we dagelijks een beroep op doen, dan lossen we het liever zelf op.
Hoewel ik het idee heb dat de drempel om een doorverwijzing naar de psycholoog te vragen lager is geworden, hoor ik om me heen nog steeds weinig mensen openlijk praten over psychologische hulp. Op mentaal onwelbevinden lijkt een taboe te zitten.
Mentale schijf van 5
Om gezond te eten kunnen we kijken naar de Schijf van Vijf. De Schijf van Vijf is een duurzame manier om je lichaam van de juiste voedingsstoffen te voorzien. Door gezonde dingen te eten kun je veel lichamelijke klachten verminderen of zelfs voorkomen. Je hebt maar één lichaam, dus daar kan je niet goed genoeg voor zorgen. Maar geldt dit ook niet voor het brein?
Natuurlijk draagt gezond eten en bewegen ook bij aan je mentale gezondheid. Er komt echter meer bij kijken. Psychiater Esther Fennema spreekt over een mentale schijf van vijf; een geheugensteuntje voor mensen om elke dag te checken of je voldoende aandacht besteed aan je mentale gezondheid. Waar staat de schijf voor:
Beweeg voldoende
Plan voldoende rust
Praat over je problemen
Investeer in sociale contacten
Wees matig met telefoongebruik
Er zijn uiteraard meer factoren die bijdragen aan een goede mentale gezondheid. Toch kan het geen kwaad om bewust bezig te zijn met het dagelijks checken van deze vijf punten. En wat nog mooier zou zijn, is om van tijd tot tijd hierover te sparren met een externe en objectieve professional over sparren.
De psycholoog als instrument
Mentale gezondheid is voor iedereen belangrijk, maar misschien nog wel het meest voor mij als psycholoog. Bij het geven van een behandeling ben ik immers het instrument voor de therapie. Mijn geschiedenis, zienswijze en kennis bepalen hoe ik op een patiënt reageer, een daarmee het verloop van de therapie. Hoe bewust ik dagelijks al individu met mijn eigen mentale gezondheid omga, hoe beter ik in staat ben om mijn eigen unieke handleiding te leren kennen. En hoe beter ik mezelf ken, hoe beter ik in staat ben om de ‘handleiding’ van mijn cliënten te begrijpen.
Hoe een bouwvakker zijn gereedschapskist om de zoveel tijd uitbreidt of hoe ziekenhuizen de nieuwste technologieën integreren om ziektes te kunnen bestrijden, zo dienen psychologen de hersenen ook zelf goed onder de loep te durven nemen en bij te houden. Practice what you preach. Wat ik mijn cliënten mee geef, pas ik zelf ook toe in het dagelijks leven. Door deze toepassing in de praktijk besef ik me het beste wat ik aan mijn cliënten vraag te doen; dat patronen doorbreken niet gemakkelijk is en dat je eigen geschiedenis en interpretatie een uniek instrument zijn in het onder de knie krijgen van je psyche. Iedereen is zijn eigen psychologische gereedschapskist.
Als uniek instrument sluit ik als psycholoog beter bij de ene dan bij de andere schroef aan. Het mooiste vind ik dat ik als instrument altijd aan het bijschaven en upgraden ben. Vandaar dat ik naast de zelftherapie, door het geven van therapie in de praktijk, ook sta te springen om te starten met leertherapie. En dat ik tijdens mijn werk door supervisie en intervisie continu meer over mezelf mag leren. Al deze lessen kan ik direct toepassen in zowel mijn professionele als privésferen. Deze dingen maken dat ik niets liever doe dan mijn huidige beroep uitvoeren. Deze dingen maken mij een gelukkig psycholoog.